پژوهش‌های کنونی مرتبط با سنت‌های دبیری و انشاء پیش از هر چیز به متون اسناد دیوانی به جای مانده از ادوار تاریخی توجه داشته‌اند و بررسی‌های انجام شده درباره شکل ظاهری آنها در مقایسه با پژوهش‌های معطوف به متون، بسیار انگشت شمارند. در حالیکه علاوه بر این نمونه‌ها، در میان منابع مکتوب نیز می‌توان متونی ناظر بر آداب نامه‌نگاری و تنظیم مکتوبات دیوانی یافت که...
شنبه ۲۴ دي ۱۴۰۱ ساعت ۱۲:۲۸
معایب فنی- ساختاری
اولین مشکلی که کاربر در مواجهه با موتورهای جستجوی پایگاه‌های نسخ خطی با آن روبه‌رو می‌شود، این است که او باید داده‌های موردنظر خود را با دقت و به درستی وارد کند. در حقیقت کاربر حق هیچ‌گونه اشتباهی ندارد و خطای او در ورود اطلاعات، لاجرم به خطا در بازیابی منجر می‌شود. به عنوان نمونه اگر کاربر املای دقیق عبارت مورد نظر خود را نداند و یا تصادفاً...
دوشنبه ۲۱ شهريور ۱۴۰۱ ساعت ۱۱:۵۹
کاربرد موتورهای جستجو در پایگاه‌های اینترنتی نسخ خطی
موتورهای جستجو یکی از اصلی‌ترین ابزارهای بازیابی در پایگاه‌های نسخ خطی هستند و شاید بتوان کیفیت خدماتی را که پایگاه ارائه می کند، براساس کیفیت خدمات موتورهای جستجو تفسیر کرد. در حقیقت موفقیت در جستجو و بازیابی بهتر اطلاعات ارتباطی مستقیم با رضایت کاربر از کل پایگاه اینترنتی دارد. سایر عناصر تشکیل‌دهندۀ...
دوشنبه ۲۱ شهريور ۱۴۰۱ ساعت ۱۱:۵۰
در سالهای اخیر، روند دیجیتال‌سازی در بسیاری از مجموعه‌های آرشیوی نسخ خطی اسلامی در سراسر جهان، شتاب چشمگیری گرفته استو اغلب این مجموعه‌ها برنامه‌های متعددی برای راه‌اندازی پایگاه‌های اطلاع‌رسانی دیجیتال تحت شبکۀ جهانی اینترنت به اجرا گذاشته‌اند. Yin-Leng Theng & Schubert Foo (2005), Design and Usability of Digital Library: Case studies in the Asia Pacific, Information Science Publishing (an imprint of Idea Group Inc.), p. 32....
دوشنبه ۲۱ شهريور ۱۴۰۱ ساعت ۷:۲۵
حدود اختیارات
موضوعات نظامی بنا به گزارش‌های متعدد موجود در تاریخ‌نگاری‌های عصر صفوی، یکی از پربسامدترین موضوعات مجمع امرای جانقی است و به نظر می‌رسد با توجه به اینکه این مجمع عموماً از امرای نظامی تشکیل می‌شد، به‌طور ضمنی منظور اصلی از تشکیل آن نیز تصمیم‌گیری در امور مربوط به استراتژی نظامی بوده است. برای نمونه، اسکندربیگ ترکمان در تاریخ عالم‌آرای...
جمعه ۱۴ آبان ۱۴۰۰ ساعت ۱۲:۲۰
تصویری که از ساختار حکومتی نظام‌های سلطنتی ایران در بخش عمده‌ای از رسالات و بررسی‌های تاریخی وجود دارد، سیمای یک «نظام سلطنتی سلسله‌مراتبی مطلقه» است که همه چیز در آن در نهایت از تصمیماتِ شخصی فرد حاکم سرچشمه می‌گیرد. با وجود این، در میان اسناد و متون تاریخی با شواهد متعددی دال بر وجود نهادهای مشورتی و یا آداب و سنن مشورت روبه‌رو می‌شویم که تصویر دیگری از...
يكشنبه ۲ آبان ۱۴۰۰ ساعت ۷:۲۹
اگرچه در برخی از مطالعات مرتبط با حوزه کتب دبیری و انشاء صور مختلف این دسته از آثار پرشمار ادبی، گاه به طور مستقل و گاه به صورت مقایسه‌ای، مورد بررسی قرار گرفته و گاهی با توجه به ویژگی‌های معرفشان از یکدیگر تمییز داده شده‌اند، اما هیچ یک از این آثار تاکنون به شکل‌گیری یک گونه‌شناسی مورد پذیرش عموم پژوهشگران و تثبیت اصطلاحات و مفاهیم منتج از آن نیانجامیده است....
جمعه ۲۹ مرداد ۱۴۰۰ ساعت ۵:۰۴
مدرسه نيم‌آورد از مدارس ديني اواخر دوره صفوي است كه به سفارش و تشويق زينب بيگم، توسط همسرش، امير محمد مهدي حكيم الملك اردستاني امير محمد مهدي الحسني الحسيني مشهور به حكيم الملك اردستاني از رجال متمكن اواخر دوره صفوي ساخته شده است و چون در محله نيم‌آورد محله نيم‌آورد از محلات قديمي، پر جمعيت و معروف اصفهان است كه به نم‌آورد و نيماورت نيز معروف است. مدرسه...
سه شنبه ۲۵ خرداد ۱۴۰۰ ساعت ۱۱:۳۶
در منابع تذکره و شرح‌حال خطاطان و کاتبان، درباره واضع خط تعلیق اختلاف نظر آشکاری وجود دارد، به طوری که حتی گاهی در یک تذکره، دو شخص مختلف را به عنوان ابداع‌کننده این خط معرفی شده‌اند. این منابع عمدتاً از پنج خطاط به عنوان واضعان خط تعلیق نامبرده‌اند:
خواجه ابوالعال
از زمان حیات وی اطلاع دقیقی در دست نیست و در برخی منابع او را ابداع‌کننده حروف سه نقطه پ، ژ و چ...
شنبه ۱۱ ارديبهشت ۱۴۰۰ ساعت ۷:۳۰
چیزی نزدیک به 20 سال از خرید مجموعه میکروفیش‌های کتابخانه بریتانیا (British Library) توسط کتابخانه ملی ایران می‌گذرد. این مجموعه در سال های ابتدایی پس از خریداری در بخش منابع غیرکتابی آرشیو شده و از سال 1388 به اداره کتابهای خطی و نادر منتقل شده است که هم اکنون نیز در تالار کتابهای خطی این واحد نگهداری می‌شود.
مجموعه یاد شده علاوه بر نسخ خطی عربی کتابخانه بریتانیا، نسخ...
يكشنبه ۱۵ فروردين ۱۴۰۰ ساعت ۴:۵۷
با آنکه از ترسلات و مکاتیب در ایران پیش از اسلام، آثار قابل توجهی باقی نمانده است، اما با مطالعه در آثار مورخان ادبیات عرب و نیز محققان و نویسندگان ایرانی‌تبار قرون اولیه اسلامی و تطبیق روایات آن با اندک آثار موجود می‌توان به خوبی دریافت که نامه‌نگاری دیوانی به عنوان نوع ویژه‌ای از نثر در ایران پیش از اسلام، دارای قواعد و ضوابط مشخصی بوده و قواعد و مختصات آن از...
چهارشنبه ۱۵ بهمن ۱۳۹۹ ساعت ۶:۲۸
هریبرت بوسهHeribert Busse فرمان‌های صفوی را از نظر ویژگی‌های صوری به سه دوره تقسیم می‌کند: صفویان متقدم (930-907 ﻫ ق)، دوره شاه طهماسب اول تا آغاز قرن هفدهم میلادی (1008-930 ﻫ ق) و صفویان متأخر (1143- 1008 ﻫ ق)- بوسه، هریبرت (1367)، پ‍ژوه‍ش‍ی در ت‍ش‍ک‍ی‍لات دی‍وان اسلامی؛ بر م‍ب‍ن‍ای اسناد دوران آق ق‍وی‍ن‍ل‍و و ق‍راق‍وی‍ن‍ل‍و و صفوی، ت‍رج‍م‍ه...
دوشنبه ۲۹ دي ۱۳۹۹ ساعت ۴:۲۶
در بین اسناد دیوانی، احکام فرمانروایان بیش از سایر انواع مراسلات مورد توجه محققان قرار گرفته‌اند و فرامین سلطنتی به جهت آنکه هویت و اعتبار خود را مستقیماً از پادشاه می‌گیرند و عناصری از قبیل مهر سلاطین و یا توشیح رجال سیاسی را با خود به همراه دارند، از جمله مهم‌ترین اسناد دیوانی به شمار می‌روند. بطوریکه عموماً از این دسته از اسناد به عنوان یک شی موزه‌ای...
دوشنبه ۲۹ دي ۱۳۹۹ ساعت ۴:۲۵
نمایش ایمیل به مخاطبین
نمایش نظر در سایت